miércoles, 17 de junio de 2009

No deixez morir a mía boz


En zagueras s'han feito buena cosa d'omenaches (más que más en Sobrarbe) a una fegura clau en o "renaximiento" d'a luenga aragonesa, emprenzipiato fa bels 40 años. Me soi referindo, prou que sí, a Ánchel Conte, tota una instituzión d'a vida cultural de l'Alto Aragón.
No fa guaire le han conzedito a Medalla a o Merito Cultural d'o Gubierno d'Aragón por o suyo treballo por a cultura y a luenga aragonesa. Talmén serbise y fese onra ta fer bella mena de reconoximiento a la luenga aragonesa (ejem, ejem). Casualmén he trobato refitoliando una entrebista de fa poco en Aragón Radio 2 (la podez sentir aquí)

Sin garra duda, ye un d'os millors escritors en aragonés -y no pas sólo que en aragonés- de toz os tiempos y d'a suya obra, d'as más prolificas y de gran calidá literaria y lingüistica, más que más a zagueras, cal destacar os siguiens títols: No deixez morir a mía voz (1972, 1986, 2002), a zaguera edizión ye en aragonés, castellano y ruso; O tiempo y os días (1996), O rafe de l'espiello (1997), O bolito d'as sisellas (2000), E zaga o mar o desierto (2002), Aguardando lo zierzo (2002) y De ordo sacerdotalis (2004). Muitas d'ellas han tenito prou buena requesta y han estato traduzitas a altras luengas. Podríanos parlar muito más d'a suya obra pero ixo fería que iste post fuese prou largo.
Antiparte ye autor de buena cosa de poemas, relatos y contez que se troban en diferens publicazions. Dende fa bel tiempo -desgraziadamén no ha escrito guaire- y fa duelo, pero, manimenos, esperemos que torne bien luego.

Con ista enchaquia nusaltros tamién le'n femos un chicotet recuperando un poema que se publicó en No deixez morir a mía voz. Un libro que, seguntes el, ye prou inmaturo, de cuan yera choben, pero que a yo siempre m'ha feito muito goyo, un biache iniziatico enta uno mesmo: sentimiento 100%... Tremolar, No deixez morir a mía boz, Quí soi?, Entabán, Soledaz, ¿Quí ye con yo?, Ayere, güei. Feito ye que d'as dos primeras edizions no'n queda garra exemplar.
Ye de mal fer, trigar-ne un, pero m'he decantato por un que mantiene prou bien a estructura y o esprito de tot lo poemario... a la fin, por iste:


Y tot o que tos digo, amigos
d'aquí, d'astí y d'allá,
tot, lo sé de seguro,
son cosas que atros han dito,
que atros antis más
han sentiu, y que güei
sentiz con yo...

A mía boz
tremola con os aires,
brilla con o sol,
se chela con os zierzos,
s'aflama con as calors.

A mía boz ye a de tu
y a d'ixa chen
que no conoxemos
ni tu ni yo.

Ye a bida de nusatros,
d'os que mos fa mal
o corazón,
d'os que encara semos ninons
con o peso d'as añadas
y as arrugas d'o dolor...

A mía boz
-en tiengo encara de boz?-
ye de tu, amigo,
no la dixes morir en yo.

Preso d'a versión aragonés/castellano/ruso. Pucofara-Centro Norcaucasiano de Estudios Sociolingüísticos. 2002. p.62.

De bez aprobeitamos pa remerar un altro poema, Mai, musicalizato y cantato, en iste caso, por Manolo García (prou que en aragonés).



4 comentarios:

"O zagal de Molinero l'arco" dijo...

Porque t'he quiesto,
sé que he bibiu.
Porque te quiero,
soi coszien de que no estoi muerto.
(Anchel Conte- O tiempo y os dias)

Chabier Lozano dijo...

En.n'a mía boda (estoi que ye la unica que s'ha feto en belsetán) se i leyó cuantos poemas de Conte, que me pareix el millor poeta que ha tenito l'aragonés. La pena ye que van a deixar la suya (nuestra)voz. Salut e bien trobato de nuevas.

Onset dijo...

Grazias, Zagal, por meter-nos iste poema. D'ixe libro toz os que l'han leito -y me l'han dito- les ha feito siempre muito goyo. Ye una oda preziosa a l'amor.

Felquera, grazias por o rezibimiento. Me consta que el sí quiere escribir y que, de feito, tiene ideyas pa fer nuebas obras. Altra cosa ye que custions colaterals (o propio mundet de l'aragonés) en parte le'n impidan. En tot caso, coinzido con tu: ye una pena que un escritor asinas no escriba.

Chuan Chusé Bielsa Alquézar. dijo...

Iste premio y muitos atros merexe Ánchel Conte, Poeta, asinas, con mayusclas.

Bellos d'os suyos poemas los aprendié yo de memoria ("per cor") y debán d'o campo aragonés me charraban a begadas, con a suya fuerza cosmica, como formando parti mesma d'o paisache d'Aragón.

Norabuena a Ánchel Conte, y sisquiá nos siga ofrexendo más y más obras en aragonés, ta bien d'a nuestra cultura.

Chuan Chusé Bielsa