miércoles, 15 de octubre de 2008

Sercué


No tos pensez que que se m'eba olbidato de continar o biache por a literatura altoaragonesa, prou que no. Asinas que güe nos n'imos enta Sercué (Bal de Bio, Sobrarbe), un lugarón espoblato dende a fin d'os años 60.
Güe se conox que se ye recuperando lo lugarón, apatrusquiando-lo y restaurando-lo por belún d'os zaguers abitadors.

Desgraziadamén no i hai -ni bi abió- escritors en a parla de Sercué -ni en a de Ballibió-, por o que imos a fer ye transcribir un conchunto de frases que Jean-Joseph Saroïhandy replegó d'a boca de siñor Joaquín Garcés y d'atros. Siñor Joaquín naxió en 1846, yera de casa Marzial de Sercué, y d'el salión muitas d'as frases y parolas que Jean Joseph Saroïhandy apuntó en as suyas libretas. y que grazias a o sobrebuén treballo feito por Óscar Latas (publicato en o libro Misión lingüística en el Alto Aragón) emos puesto conoxer buena cosa más, no sólo que de Sercué sino tamién d'un zelemín de lugars y lugarons altoaragoneses.
Siñor Joaquín estió un d'os zaguers buens conoxedors d'a parla -pura- de Sercué.

Como se i biyerá o interés, más que más fonetico, ye prou gran; y tien coinzidenzias con o bearnés. Un tresoro ta filologos y amantes d'as luengas.

b'a muitos crapazals
metelote en a capeza ya no ne b'a de lupos? Aún ne b'a muitos
si l'es visto, sería puyato
a treballato muito i no l'an dato de comer
a que no sapez escribir lo que yo sos diré
as traito l'aixata?
ya me l'a parexito que yara Migalón
se a desorato, no a dormito prou i plora
me'n voi ta o cambo
miandes, embustero, miandes!
será de bian luañes
han replegato buena cosa de trunfas
mete-lo-te en gorro, en la capeza, que durará més
l'han tocato la millor suarde
como peden es buixos n'o fuego
Pilara, ciarra a puarta!
has traito l'aixata
un onso [ista ye de dar que eba de meter-la]
que m'he revendato farto de treballar
la chovenalla ya no charra
an chugato muito
se ha desorato, no ha dormito prou i plora
que plaverá luago
se ya'focata
se son espandatas con ixe rudio y se'n son itas






Cal agradexer, reconoxer y emponderar a faina feita, ya siga estudiando, parlando, rechistrando u treballando ixa parla, (estoi que no me'n olbido de dengún, en tot caso son os más importans, -en orden cronolochico-), de: don Joaquín Garcés, de Casa Marzial de Sercué; Jean-Joseph Saroïhandy; don José Ceresuela, de Casa Rei de Sercué; Rudolf Wilmes; William D. Elcock; Migalánchel Martín Pardos; Óscar Latas y Artur Quintana.



Muitas grazias a toz els, sirba como chicot omenache y a la memoria de toz os abitadors de Sercué.

4 comentarios:

Chabier Lozano dijo...

El que ye la casualidat, esto maitín soi ito ta Anyisclo a fer bel·la foto e cuan tornabe e parato a Vio e n'he feto bel·launa. Ya te las ninviaré.

zel dijo...

Jo estic, ja ho saps, molt penjada d'aquests bonics paisatges i d'aquests llogartes, la llàstima és que tot es deixa enrunar...

"O zagal de Molinero l'arco" dijo...

Ta o primero de Nobiembre puyare ta casa (a Espuña)y les ne pedire a Ramon de Nerin y a Ramon de Fanlo.
Aspero qu'en tiengan de biellas y ya te las minbiare.
Salu.

Onset dijo...

Muitas grazias a os tres; y a Felquera y Zagal por as fotos.